Lef en heldenmoed, juist nu voor morgen – algemene beschouwing

Voorzitter, en via u, inwoners van De Ronde Venen
Vandaag spreken we over de Kadernota 2026, het moment om keuzes te maken: wat voor gemeente, gemeenschap we willen zijn. En namens Lokaal en Fair wil ik hier helder over zijn: We hebben geen tijd te verliezen. Het vraagt lef en heldenmoed om juist nu wel een keuze te maken voor 2026 en de jaren daarna. Dit vraagt een visie op de lange termijn die verder strekt dan de huidige ambities. We moeten verder kijken: voorbij verkiezingen, voorbij termijnen, vóór een toekomstgerichte gemeente. Onze visie voor de gemeente kent 3 speerpunten – zorgzaam – samenwerken – toekomstgericht, deze dienen als uitgangspunt voor onze keuzes.
Zorgzaam
Wij willen een gemeente zijn die haar inwoners kent en ondersteunt waar nodig. Dat betekent investeren in voorliggende voorzieningen, juist nu. Niet alleen als vangnet, maar als sociale basis. Met een belangrijke rol voor de servicepunten. Zelfredzaamheid kan alleen in samenspraak met inwoners – niet over hun hoofden heen.
Een zelfredzame toekomst vraagt een actieve houding. Dat betekent bijvoorbeeld inzetten op talent, jong en oud. Ons talent behouden – voor bedrijven, voor de dorpen en verenigingen: realiseer bijvoorbeeld naast de techniek driedaagse ook een zorg driedaagse met het oog op vergrijzing en het verminderen van eenzaamheid.
Het behoud van voorzieningen is van groot belang. We schrokken dan ook van het voornemen om het NME-centrum te sluiten – een plek die we koesteren als centrum voor natuur-educatie en verbinding. Ook een zwembad is geen luxe, maar een essentiële voorziening waar kinderen leren zwemmen. De hoge energiekosten vormen hier een grote bedreiging in het voortbestaan. Daarnaast baart het ons zorgen dat er nog steeds geen vaste plek is voor kunst en cultuur – een plek waar jong en oud samenkomen voor kunsteducatie, muzikale optredens en ontmoeting.
Samenwerken
We willen met inwoners samenwerken in plaats van voor hen te beslissen. Veel inwoners zijn teleurgesteld over de participatie trajecten, waarbij ze zich meer vinkje op de checklijst voelen dan gehoord. . Lokaal en Fair wil dat inwoners betrokken worden bij projecten op een proactieve wijze. Voorbeeld: wanneer wij inspraakavonden organiseren voor een project, is het belangrijk om inwoners helder te informeren over de stappen in het politieke proces: op welk moment kunnen zij input geven die daadwerkelijk invloed heeft?
En we willen de gemeenschapszin versterken door een serieus dorpenbeleid uit te voeren. Elk dorp verdient maatwerk, inspraak en een herkenbaar eigen verhaal.
Ook de samenwerking met de provincie is cruciaal. We willen vol inzetten op betere bereikbaarheid: een goede busbaan, slimme oplossingen voor de N201, aantrekkelijk openbaar vervoer en een echte fietssnelweg. Zo maken we onze gemeente bereikbaar voor werk, onderwijs en zorg, op een manier die toekomstgericht en duurzaam is.
Toekomstgericht
De financiële situatie dwingt ons tot keuzes. We moeten meanderen richting het Ravijnjaar in 2028, maar met zorgvuldig beleid zodat we dan niet alsnog uit de bocht vliegen. We moeten juist nu kiezen voor preventie en voor het in stand houden van voorzieningen die later hogere kosten voorkomen.
Als we spreken over toekomstgericht beleid, willen wij het onderwerp wonen nadrukkelijk benoemen. Er worden veel nieuwe woningen gebouwd, maar één groep dreigt opnieuw buitenspel te staan: starters. Een mogelijke oplossing ligt in het realiseren van tiny houses op het nieuwe bedrijventerrein, dat waarschijnlijk nog jaren braak zal liggen. Tiny houses zijn betaalbaarder dan reguliere koopwoningen en daarmee toegankelijker voor jongeren. Door een CPO op te zetten, kunnen er duidelijke afspraken worden gemaakt met de gemeente over erfpacht, huur en regels voor tijdelijke bewoning. Dit vraagt echter om politiek lef van ons als raad – om niet te blijven hangen in bestaande kaders, maar actief en creatief te zoeken naar oplossingen voor de woningnood onder starters
Voorzitter,
Wij geloven in lef en in heldenmoed. Lef om eerlijk te zeggen dat niet alles kan. Maar ook om te blijven investeren in wat belangrijk is: zorg, talent, voorzieningen, samenwerking en een toekomst waarin jongeren hier kunnen blijven wonen.
Lokaal en Fair roept de gemeenteraad op: neem besluiten met het hart op de juiste plek, met respect voor de gemeenschap die deze gemeente maakt tot wat ze is. Met het oog op morgen, juist nu.
Dank u wel.